Welke types transformatoren zijn er? Waarvoor worden ze gebruikt?

Scheidingstransformator

Een scheidingstransformator is een transformator waarvan de primaire en secundaire wikkelingen elektrisch gescheiden zijn door middel van een hoofdisolatie. De bedoeling is de risico’s te beperken, in de kring gevoed door de secundaire wikkeling, in geval van toevallige en gelijktijdige aanraking van de aarde en de actieve delen. Een scheidingstransformator verzekert de elektrische isolatie tussen zijn primaire en zijn secundaire wikkeling.

Toepassingen van scheidingstransformatoren zijn onder meer:

  • Omzetten van spanningen (bv. 230V naar 400V)
  • Veranderen van aardingsstelsel / nulleiderregime (bv. van TN-C naar IT)

Beschermingstransformator

Een beschermingstransformator is een variant van een scheidingstransformator die bovenop de hoofdisolatie ook een dubbele of versterkte isolatie heeft tussen de in- en uitgangswikkelingen voor extra veiligheid.

De toepassingen zijn dezelfde als die van een scheidingstransformator.

 

Veiligheidstransformator

Een veiligheidstransformator is een beschermingstransformator waarvan alle secundaire spanningen lager zijn dan 50V. De secundaire spanning is bijgevolg een ‘Zeer Lage Veiligheid Spanning’ (ZLVS) of Safety-Extra Low Voltage SELV). Dit wil zeggen een spanning lager dan 50V.

De toepassingen van veiligheidstransformatoren zijn dezelfde als die van scheidingstransformatoren, maar de ‘Zeer Lage Veiligheid Spanning’ (ZLVS)’ en de dubbele isolatie garandeert de personenveiligheid optimaal.

 

Stuurstroomtransformator

Een stuurstroomtransformator is een scheidingstransformator die typisch ingezet wordt in stuurkringen van machines. Ze zijn robuuster gebouwd om kortstondig een veelvoud van hun nominale vermogen te kunnen leveren met een beperkte spanningsval.

Stuurstroomtransformatoren worden typisch toegepast in circuits die componenten voeden met een hoge aanspreekstroom (contactoren, vergrendelingen ...). Stuurstroomtransformatoren kunnen ook ingezet worden in andere toepassingen als een ‘gewone’ scheidingstransformator.

Stuurstroomtransformatoren kunnen ook bijkomend uitgevoerd worden als een beschermings- of veiligheidstransformator.

Spaartransformator

Een spaartransformator is een transformator waar een deel van de primaire en secundaire wikkeling gemeenschappelijk gebruikt zijn. Hierdoor weegt de transformator niet alleen minder, hij zal ook minder kosten. De keerzijde van de medaille is dat deze transformatoren geen galvanische scheiding hebben. Een spaartransformator wordt ook een auto-transformator genoemd.

Spaartransformatoren zijn geschikt als er enkel een omzetting van de spanning moet gebeuren. Omwille van het ontbreken van de galvanische scheiding is het niet mogelijk om met een spaartransformator van netsysteem te veranderen.

Driefasige spaartransformatoren moeten door de manier waarop hun magnetisch circuit werkt, altijd symmetrisch belast worden. Met andere woorden, de stromen in de drie lijnen moeten gelijk zijn. Dit beperkt het toepassingsgebied van driefasige spaartransformatoren tot het voeden van symmetrische belastingen zoals motoren, compressoren, enzovoort.

Toepassingen van spaartransformatoren zijn beperkt tot:

  • Omzetten van spanningen (bv. 230V naar 400V)